Schrijftip 8.: Welk woorden mag je wel/niet gebruiken?
In schrijftip zes en zeven heb ik aangegeven dat ik eventueel elk woord gebruik dat in het Nederlands woordenboek voorkomt. Tenminste als het in mijn verhaal past. Je zou daarom mogen aannemen dat die vraag in de titel gesteld, reeds uitgebreid is beantwoord. Niet helemaal. Sommige woorden zijn de laatste jaren politiek niet correct. Andere daarentegen hebben opgang gemaakt, plaats in de kerk gevonden en worden te pas en te onpas gebezigd uit sensatiezucht en het wellustige genoegen dat het de gebruikers ervan verschaft.
Eerst dit: ik ga van code wisselen en opzettelijk doen alsof ik bepaalde groepen ‘toespreek’(allocutie). Zet je schrap! Lees niet verder als je geen sterke zenuwen of flegmatisch karakter hebt. ‘Hetgeen volgt kan door sommige mensen en zelfs hele groepen als choquerend worden ervaren.’ Wie doorleest, doet dat op eigen risico en moet dat zichzelf aanrekenen. De vertaling van mijn tips is nog steeds: dit is mijn mening en iedere aspirant schrijver zal zelf zijn weg moeten zoeken. Voel je niet persoonlijk aangesproken. Ik kies voor deze ‘toon’ om mijn punt beter te maken. Dus als jij je bloeddruk voelt stijgen of als je een beroerte nabij bent, stop dan tijdig want het wordt steeds ‘heftiger’.
Om te beginnen met voorbeelden van woorden die in een ander kader ‘not done’ zijn: neger, zwart, kroes (haar), homoseksueel, (trans)vrouw en nog een aantal.
Neger. Dus wat? Ik heb Joods, Indiaans en … bloed. Nee! Ik heb Joods, Indiaans en Neger bloed. Ik heb Indiaans, Neger en Joods bloed. Ik heb Neger, Joods en Indiaans bloed. Ik ben nergens trots op. Ik schaam me nergens voor. Het is zo en ik heb er niets (heldhaftigs) voor gedaan of misdaan. Ik ben geen Afro-dit of Afro-dat. Ik heb (voor zover ik weet) geen Egyptisch of Marokkaans bloed en van welke negers ik ook afstam, ik ben een mix in Suriname geboren. Ik ben van Surinaamse origine en ik hou van dat land, al is het verre van volmaakt.
En wat is er fout aan zwart? Alleen fout als je er blank (= schoon, goed, maagdelijk) tegenover stelt en als je van zwart iets lelijks maakt en niet maagdelijke vrouwen minderwaardig vindt. Graniet en zwarte diamanten zijn mooi, goed en kostbaar. En een donkere nacht bezaaid met sterren, zal ik zo missen als ik dood ben. In het Surinaams hebben we aardig wat woorden/uitdrukkingen met neger erin: man nengre (=man=kerel); pikin-nengre (=kind); nengre-doro (deur opzij van de woning); bigi, bigi nengre (= grote kerel). Moeten die allemaal weg? Please, please, please. Ik ben dol op ze. Gevoelens van minderwaardigheid verwijderen we daardoor niet. We moeten de woorden zuiveren. In het woord zit de angel niet. En boeken achteraf kuisen? Hou toch op! Mijn achterkleinkinderen moeten nog weten dat: Moriaantje zo zwart als roet was, werkschuw en naar zweet stinkend en niemand Jantje heeft bezongen die zo wit was als was en bovendien een etterbuil of puskop. We moeten weten dat ‘ook al ben je zo zwart als roet, je het goed kan menen’ en dat de Goede Sint, de Goed Heilig man, altijd goed en wijs is wat ik, kleurling, ook van hem vind (t) en dit soort stigmatiserende uitlatingen niet meer doen. Mijn God, altijd zo zwart als roet. Piet kroop door de schoorsteen, akkoord. Moriaantje kroop uit de asemmer zeker. We moeten elkaar niet langer de Zwarte Piet toeschuiven. Zolang als ik bruin, geel, rood genoemd mag worden, is er niets mis met zwart. En kroes haar? Nou en? Is er iets mis mee? Zo ja, wat dan? Als het op mijn of jouw hoofd zit, kan ik of kun jij het straighten, relaxen, vlechten of loslaten en als het niet op jouw hoofd zit, maak je er niet druk om, bemoei je met je eigen melkboerenhondenhaar of geniet van je gouden lokken, zal mij een zorg wezen als ik al heb gegeten.
Homoseksueel. Zolang er heteroseksuelen en biseksuelen bestaan, zeg/schrijf ik homoseksueel. Heterofiel, ach God, noem me lekker, onbekommerd, ouderwets hetero. No problem. En niemand moet constant bezig zijn met zijn ‘gender’ te verdedigen en te letten op wie er homofoob is. Waarom verwijten hetero’s niemand ervan dat ze heterofoob zijn? En dat mensen liefde nodig hebben? Ja, maar liefde en seksualiteit zijn niet hetzelfde. Veel kinderen in Afrika en Azië hebben liefde nodig en geen seks. Hen wordt seks opgedrongen. En liefde en eten? Dat hebben ze bij de gratie van de lichamelijke liefde luilekker verdiend. Oh lala. Of vreten ze dan uit de blanke ruif? En Ik geloof dat gender in je bed thuishoort. Houd toch op met al die paranoïde toestanden en dat verdelen en heersen. Zelfs woorden moeten eraan geloven!
Vrouwen. Of: mensen die menstrueren?! Wat een femofoob gezeur van witte manwijfjes. Vrouwen zijn geen mensen die menstrueren. Schiet op! Eerst waren er vrouwen en dan transvrouwen. Echte (trans)vrouwen weten dat vrouw-zijn dieper dan het uiterlijk gaat en een menstruatie. Mannen die menstrueren? Wie houd je voor de gek? Ik menstrueer niet (parental guidance = pg) meer, maar ik blijf een vrouw en eens heb ik niet gemenstrueerd en ik was van het vrouwelijke geslacht. En als je daarom vindt dat ik transfoob ben, dan ligt het niet aan mij, maar aan je teveel aan mannelijke hormonen. Wij, ware (trans)vrouwen, willen niet worden teruggebracht tot omhulsels met knipperende wimpers, wapperende handjes, grote borsten en gelakte nagels. Kitsch. Als je vindt dat ik niet menstrueer en dus hoor bij de mensen die niet menstrueren, is dat jouw idiote zaak. Ik zal me niet druk maken en denken: dan ben ik toch iemand anders dan een Niet-Menstruerende of Non-Menstruerende (NM-tje). Hoerahaha. Ik heb een letter meer. Iyaah! NMM-tje. Rara ben ik soms een alien? Schatje, lieverd, honey, sweetie pie ik ben wat je ook doet, hoe je ook schreeuwt… Een vrouw. Pardon! En ik blijf dat. Ook als je me cancelt, blijf ik dat. Haha, ik ben te onbelangrijk om gecanceld te worden. Yes! Schreeuw jij daarom zo? Wat scheelt eraan, slachtoffertje? Oh, dat is het binaire beeld dat mannen van vrouwen hebben en willen exposeren. Waarheidsgetrouwe (trans)mannen willen hopelijk niet worden teruggebracht tot een penis, stoerdoenerij, boxershorts of gewone witte Spanner onderbroeken (woeioeioei) en een ruige baard. Dat gezeur dat bij politici in goede aarde valt en mannen die vrouwen beschouwen als wezens die een vagina en borsten hebben en bepaald gedrag vertonen, is zwaar discriminerend en wekt een verkeerd beeld. Mensen die er hoog van op geven dat ze non-binair zijn – wat heb ik daarmee te maken? Ik loop niet te gillen dat ik hetero ben en quadrupilair, wat dat ook zou mogen betekenen – en geen Theo, maar Thea willen heten? Geen Leo maar Lea? Waarom niet: Leu, Lely, Leb, Led, Lee, Ley. Gaat het dus om de binaire naam? Gepakt zijt gij, oh schone jonkvrouw, koene ridder door een oude, seniele, allochtone, kleurlingen vrouw, met een leguanen hals, hangborsten en zakwangetjes. Als ik buiten alle proporties oplossingsgericht ben, zelden of nooit naar de dokter ga, niet huil als iemand vergeet dat het mijn verjaardag is, af en toe een tafel in mekaar timmer, een lange jeansbroek aandoe, absoluut nooit roddel, ben ik dan een man? Als jouw menstruatie – waar ik niks aan kan verhelpen – je er niet van overtuigt dat je een vrouw bent, waarom overtuigen boxershorts en een mannentoilet je van je mannelijkheid? Staande plassen zonder piemel lijkt me moeilijk en mogelijk onfris. Op je kale mannenkop een pruik zetten, een rokje aandoen, je schuimrubberborsten aanmeten, maken – sorry – niemand tot een vrouw. Al vermoordt men me. Dat maakt zo iemand geen vrouw. Maar als hij er plezier aan beleeft, ‘Honey, what’s in a dress? What’s in a wig?’ Ik wil wel ‘dag mevrouw’ zeggen. Ik lig er niet wakker van. Don’t worry. Be happy. Nederland is het land dat geen taboes kent, behalve alle taboes, de heilige sekshuisjes, waarover geen weldenkend mens een andere mening mag hebben. Over democratie gesproken. Houd toch op met binair en non-binair te denken. Je bent een mens als ik. Met je eigenaardigheden. En ik wil niet aldoor eraan herinnerd worden dat je interessant bent of horen wat je wel of niet tussen je benen hebt casu quo wilt hebben. Dat is privé. Moet geen publiek geheim zijn, hoort niet in de twitter-facebook-media etalagekast. Tenzij je ‘lotgenoten’, wilt helpen. Zoals ik met ‘De bruine zeemeermin’ lotgenoten ( = gewoon vrouwen, man) een riem onder het hart wilde steken. Er zijn andere mogelijkheden te over om dat ei kwijt te kunnen. Bijvoorbeeld: in mooie, non-binaire, transgender verhalen. Het is geen weddenschap! Je bent wat je bent! Daar hoeft niet om gevochten of over gediscussieerd te worden. Alsjeblieft niet met mij! Ik doe af en toe gedwongen door de omstandigheden dingen die mannen doen, gedraag me soms mannelijk, voel me een vrouw en ik stik van en in de vrouwelijke hormonen waar ik toch blij mee ben, al verbijt ik vaker dan de gemiddelde man mijn tranen en mijn nagels kapot. Zoek het heel, heel rustig zelf uit. Dit is een witte-mannen-elixir. Wanneer hebben witte mannen iets anders gedaan dan anderen met kracht en geweld hun wil opleggen? Altijd zijn er vrouwen geweest die met de complimenten van de machthebbers zich gunsten hebben verworven. Over penisnijd gesproken. Arme, stomme, zieke Freud. Oké, lieve Freudaanbidders. Sorry. Maar: ik kan niet vergeten dat wij hysterisch waren, lamme armen kregen van de onderdrukte wellust en goedbedoelende artsen ons aan een welverdiend orgasme moesten helpen. Zullen we alsjeblieft de vredespijp roken? Zo lossen real vrouwen het op wanneer ze tientallen jaren vernederd zijn en een keer hun stem laten horen, dan willen ze daarna onder het bed kruipen van schaamte.
Als ik tot het Kaukasische ras zou believen te behoren en daarom (mijn volledig grijze haren) zou blonderen, mijn grote neus inclusief weidse apenneusgaten zou ombouwen tot een schattig wipwijsneusje, mijn kleur opbleken, blauwe lenzen indoen, mijn dikke billen liposucken, mocht ik dan kwaad worden omdat ik geen trans-Kaukasische wil heten maar een Kaukasische? Of zou ik dan zeggen dat iedereen die zich Kaukasisch noemt, dat ten mijnen behoeve en gerieve, niet langer mag doen? Tussen haakjes: wat is Michael Jackson verguisd, terwijl hij nota bene een huidziekte had en brandwonden had opgelopen en het grootste deel van de bekende sterren hun gezichten/lichaam (hebben) en al hadden laten verbouwen en desbetreffende chirurgen waarschijnlijk opzettelijk zijn gezicht hebben verpest, dan wel hem niet hebben omgepraat om te stoppen met de ingrepen. Arme, arme Michael. R.I.P. Wat wie ook schreeuwt, mensen op aarde leven of ze zijn dood. Eén van beide statussen. Goddank. Duidelijk. Niemand kan me dat aanrekenen. Kristalhelder. Gelukkig kunnen we qua kleur niet binair, non-binair, tertiair of quartair zijn. Mijn God, wat voel ik me toch kiplekker met mijn non-binaire kleur en haar. Excuus, blanken ik zal het uit mijn allochtonen kop laten om te proberen blank te worden en die titel op te eisen. Ik ben wie ik ben en wil het graag blijven. Zo bedreigend bedoelde ik het niet. En ik kan me vrij moeilijk laten ombouwen, daar zou wat dagelijkse plamuur aan te pas komen die mij niet zou bekomen op deze leeftijd. Komen er wetten die zullen verbieden dat kleurlingen…? Ik rui echt niemand op, hoor.
Als ik het woord ‘oud’ zou haten, werd ik daar minder oud om? Schat, ik weet iets zeker. Welk woord ik er ook voor gebruik elke dag word ik ouder, meer granny, meer oude taart, zuurpruim, versleten, verlept, bejaard, belegen, antiek, vintage en kom ik dichter bij mijn graf of het crematorium. Seniorenburger of burgeres maakt mij geen seconde jonger. En wij oudjes worden keihard gediscrimineerd! Het zij zo! Ik ben oud!
Gehandicapt. Invalide. Het zijn voor mij geen scheldwoorden! Tenzij we invalide als onwaardig beschouwen.
Dienstmeisje is interieurmedewerkster? Echt? In een verhaal anno 1950? Tja…
De pijn zit niet in de woorden. Die veranderen of niet gebruiken, zal het probleem verplaatsen. We moeten elkaar met respect behandelen en oog, oor, hart, hoofd hebben voor onze individualiteit en de feiten onder ogen zien en niet steeds de aandacht willen trekken voor onze groep. Er zijn teveel minderheidsgroepen die niets aan hun ‘anders-zijn’ kunnen veranderen, dat niets met hun gedrag te maken heeft, om deze voortdurende, verwende aandachttrekkerij te honoreren. Moet ik leprozen een andere naam geven of hen menswaardig behandelen? Gekken, waanzinnigen, krankzinnigen, geesteszieken, neuroten. Waarom willen mensen zo graag autistisch of psychotisch zijn? Ik wil werkelijk niemand kwetsen, maar al die labels maken me doodmoe en zijn in het Westen een doekje voor het bloeden dat de Westerling veroorzaakt. Men gaat ondanks alle nieuwe benamingen niet respectvol met elkaar om. Elke dag is er een ingenieuzer stempel, elke dag schreeuwt iemand van een aan hem aangedaan onrecht en wordt hij gestigmatiseerd, gelabeld en weggezet om nooit meer te (kunnen )worden gehoord door lieve, onschuldige, witte lammetjes. Er zijn ook zwarte schaapjes. Soms bruine. Of wolven in schaapskleren. Als je tatoeage maar mooi klinkt, mag het worden gebruikt. Wat innovatief. Waarom word ik opeens allochtoon genoemd en de witte (= blanke) Australiërs, Zuid-Afrikanen of Noord-Amerikanen niet? Waarom waren zij geen terroristen? Times are changing. De witte man bepaalt. Hij komt. Hij ziet. Hij neemt. Wat van Hem is, is van Hem. Wat van een ander is, wordt van Hem en blijft het, want hij vergeet gemakshalve de herkomst. Ik kan niets doen aan mijn gedrag om mijn kleur te veranderen. Van de andere kant, noem me hoe je wilt, ik weet wel welke groep (blanken) over de hele wereld zich heeft toegeëigend wat niet van hen was en het blijft doen. Is dus de regenboog een nevelig, wit, spookachtig, engelachtig rookgordijn? Moeten wij aardbewoners niet eerst een regenboog hebben voor onze huidskleuren? Natuurlijk niet, want alles verkoopt wat met seks te maken heeft en rassendiscriminatie is met de opheffing van de slavernij opgelost en die negertjes moeten niet zo janken en protesteren over Zwarte Piet en bijna alle Indianen zijn dood, dus eindelijk goed (gekeurd) door de vleeskeuringsdienst. Alleen een dode Indiaan is een goede Indiaan. Moet die zin uit alle boeken worden verwijderd? Je hoeft ons oudjes niet te scalperen om het uit onze hoofden te halen. We zijn straks allemaal dood. Hoezee. Aboriginals zijn verdomde hinderbalken. Klaar. En Sint Nicolaas? Kinderspel. George Floyd? Stond stijf van de drugs en was een dief. Daunte Wright? Crimineel. Teaser! Bam! Wam! Elijah McCain, Breonna Taylor, Jacob Blake etcetera, etcetera, etcetera. Who cares? Zwarte nietsnutten, gettobewoners, luilakken, junks, gespuis. En de roze cowboys vroeger? Helden. Mooie movies, man. Ik weet uit ervaring hoe witte politieagenten en witte artsen, waaronder psychiaters, rechters en advocaten net als bepaalde sheriffs vroeger volledig uit de dikke duim gezogen beschuldigingen te berde brengen zonder dat het hoopje zelfverklaarde zieligheid zich ooit mag/kan verdedigen. Lieve transjes, denk ook een keer aan een ander? Zullen wij mensen dat samen doen? Ware minderbedeelden helpen? Goed, ik beloof dat ik me een fem begin te noemen. Ik zal die naam promoten onder de femmen. Zo goed? Zul je ons die naam gunnen of trachten te ontfutselen? Dat zijn geen negerstreken maar: (witte) mannenstreken.
Welke woorden mag je volgens mij niet gebruiken? Zinnen, clusters van woorden, die aanzetten tot haat, tot respectloos gedrag, die beledigend zijn. Bijvoorbeeld woorden die oproepen tot het maken van karikaturen van andermans heiligen of profeten. Als je geen karikatuur maakt van Christus of de koning, roep niet op tot het bespottelijk maken van je medemens, zijn taal, cultuur of heiligen. Het is echt genoeg geweest. Teveel! Waarom doe je dat? Niet omdat je goed bent. Woorden die ervoor zorgen (namen bijvoorbeeld, adressen) dat echte personen in je fictieve verhalen worden opgevoerd waarbij je kwetsend bent. Alle vermenging van werkelijk bestaande personen met je verzonnen verhalen, waarbij herkenning mogelijk is, moet worden vermeden. Zeker als je idealistisch schrijft. Het gaat nooit en te nimmer om personen. Om zaken, ideeën, waarheden. Think big. Moet je dat in je boek wel doen? Laat dan duidelijk merken dat je personage een bepaalde (negatieve) mening is toegedaan. Sla geen munt uit andermans leed. Bied tegenwicht via een antagonist. Woorden die ondemocratisch zijn zoals: transfoob, homofoob, complotdenker en die te pas en onpas worden gebuikt, als het gebruik niet opportuun is, niet lichtzinnig in het geweer brengen. Als ik jou niet discrimineer wil ik niet worden uitgemaakt voor rotte vis (homofoob) omdat je je zaken of woorden wilt toe-eigenen die van oudsher bij een bepaalde groep horen. En als bepaalde groepen me willen lynchen? Liever niet! Ben je archeofoob, negrofoob, femofoob of allochtonofoob? Daaruit zou overigens duidelijk blijken hoe groot de terreur uit zekere hoeken is. Succes.
